Şəkərli Diabeti Olan Xəstələr Hamiləlik Zamanı Nələrə Diqqət Etməlidirlər?
Şəkərli diabet, hamiləlik dövründə ciddi risklər yarada bilər, həm ana, həm də uşaq üçün bir sıra sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Bu səbəbdən, şəkərli diabeti olan qadınların hamiləlik zamanı xüsusi diqqət göstərmələri vacibdir. Diabetin tənzimlənməsi və düzgün müalicə, hamiləlik dövründə sağlam nəticələr əldə etmək üçün ən əsas amillərdən biridir. Bu yazıda, şəkərli diabeti olan xəstələrin hamiləlik zamanı diqqət etməli olduqları əsas məsələlər müzakirə ediləcəkdir.
1. Qan Şəkərinin Nəzarətdə Saxlanması
Şəkərli diabeti olan qadınlar hamiləlik dövründə qan şəkərinin səviyyəsini daha da dəqiq nəzarət altına almalıdırlar. Yüksək qan şəkəri hamiləlik zamanı həm ana, həm də körpə üçün ciddi risklər yarada bilər. Ana üçün yüksək qan şəkəri dölün böyüməsinə təsir göstərə bilər və erkən doğuş riskini artırar. Eyni zamanda, yüksək qan şəkəri, uşağın doğumda zədələnməsinə və ya doğum sonrası şəkərli diabetin inkişafına səbəb ola bilər.
Hamiləlik dövründə qan şəkəri səviyyələrinin stabil saxlanması üçün mütəmadi olaraq qan şəkəri ölçülməlidir. Həkim, insulinin dozasını və pəhriz təlimatlarını da buna uyğun şəkildə tənzimləyəcəkdir. Hamiləlik boyunca qan şəkərinin ideal səviyyə həddində saxlanması həm ananın, həm də uşağın sağlamlığı üçün çox önəmlidir.
2. Hamiləlik Əvvəli Diabetin Müalicəsi
Şəkərli diabeti olan qadınlar hamiləlikdən əvvəl müvafiq müalicə almalı və qan şəkərlərini idarə etmə bacarıqlarını artırmalıdırlar. Hamiləlik dövrü əvvəli qan şəkəri səviyyəsinin nə qədər yaxşı idarə edildiyi, gələcəkdəki hamiləlik nəticələrini birbaşa təsir edir. Hamiləlikdən əvvəl qan şəkərinin düzgün nəzarət altına alınması, həm doğum zamanı, həm də doğum sonrası dövrdə komplikasiyaların qarşısını almağa kömək edir.
Şəkərli diabeti olan qadınlar hamiləlik planlaşdırmadan əvvəl həkimlə məsləhətləşməli, insulin və digər dərmanlarının hamiləlik dövrünə uyğun olub-olmadığını müzakirə etməlidirlər. Bu dövrdə insulin müalicəsi və dərmanların hamiləlik üçün uyğun olması çox vacibdir. Həmçinin, qadınlar pəhrizlərini həkimləri ilə müzakirə edərək, hamiləlik dövrü üçün uyğun bir pəhriz planı hazırlamalıdırlar.
3. Sağlam Pəhriz və Qidalanma
Şəkərli diabeti olan hamilə qadınlar sağlam, balanslı bir pəhriz saxlamalıdırlar. Pəhriz, qan şəkərini tənzimləməyə kömək etməli, eyni zamanda ananın və körpənin qidalanma ehtiyaclarını qarşılamalıdır. Hamiləlik dövründə kaloriləri və karbohidratları idarə etmək, diabetin tənzimlənməsi üçün çox vacibdir.
Bunun üçün qida planı aşağıdakı prinsiplərə əsaslanmalıdır:
- Karbohidratların tənzimlənməsi: Yavaş sindirilən kompleks karbohidratlar (tam taxıllar, tərəvəzlər) üstünlük təşkil etməlidir.
- Proteinlər və yağlar: Həmçinin yüksək keyfiyyətli proteinlər və sağlam yağlar (zeytun yağı, avokado, qoz-fındıq) daxil edilməlidir.
- Şəkərli və asan sindirilən qidalardan qaçınmaq: Şəkərli və yüksək glisemik indeksə malik qidalar qan şəkərinin kəskin yüksəlməsinə səbəb ola bilər.
Hamiləlik dövründə xüsusilə fol turşusunun qəbuluna diqqət yetirilməlidir. Fol turşusu, dölün inkişafında əhəmiyyətli bir rol oynayır və neyral boru defektlərinin qarşısını almağa kömək edir.
4. Fiziki Aktivlik və İdman
Hamiləlik dövründə fiziki aktivlik, şəkərli diabeti olan qadınlar üçün çox vacibdir. Yüngül fiziki fəaliyyətlər qan şəkərinin tənzimlənməsinə kömək edə bilər. Məsələn, gündəlik gəzinti, üzgüçülük və ya yoga kimi hərəkətlər, qan şəkərini sabit tutmağa kömək edir və hamiləlik dövründə ananın ümumi sağlamlığını gücləndirir.
Fiziki fəallığı həkiminizlə müzakirə edərək, təhlükəsiz və faydalı bir proqram seçməlisiniz. Fiziki fəaliyyətin həddindən artıq və ya qeyri-müəyyən olduğu hallarda qan şəkərinin səviyyəsi çox aşağı düşə bilər, buna görə də fiziki fəaliyyət həkim tərəfindən yönləndirilməlidir.
5. Mütəmadi Həkim Nəzarəti və Tibb Müayinələri
Hamiləlik dövründə şəkərli diabeti olan qadınların mütəmadi olaraq həkim nəzarətində olmaları çox önəmlidir. Qan şəkəri səviyyələri, insulin dozası və pəhrizlər müntəzəm olaraq qiymətləndirilməlidir. Hamiləlik müddətində diabetin tənzimlənməsi üçün insulin dozası dəyişə bilər və bu, həkimin nəzarəti altında olmalıdır. Ayrıca, hamiləlik zamanı digər potensial komplikasiyaların (məsələn, yüksək qan təzyiqi, preeklampsiya) qarşısını almaq üçün mütəmadi olaraq tibbi müayinələr keçirilməlidir.
Həkimlər həmçinin ultrasəs və digər testlər vasitəsilə dölün inkişafını izləyərək, şəkərli diabetin körpəyə olan təsirlərini qiymətləndirə bilərlər.
6. Stresin Azaldılması və Psixoloji Dəstək
Hamiləlik dövrü, emosional və fiziki dəyişikliklərə gətirib çıxara bilər, bu da şəkərli diabeti olan qadınlar üçün əlavə bir stress mənbəyi ola bilər. Stresin idarə edilməsi, qan şəkərinin tənzimlənməsində çox vacibdir. Meditasiya, nəfəs məşqləri və digər rahatlama üsulları stresin azaldılmasına kömək edə bilər. Psixoloji dəstək almaq və hamiləlik dövründə stresə qarşı tədbirlər görmək, həm ananın, həm də körpənin sağlamlığını qorumağa kömək edir.
Nəticə
Şəkərli diabeti olan qadınlar hamiləlik dövründə sağlam bir hamiləlik keçirmək üçün diqqətli olmalıdırlar. Qan şəkərinin nəzarət altına alınması, düzgün pəhriz, mütəmadi tibbi müayinələr və fiziki aktivlik, şəkərli diabetin hamiləlik dövründəki təsirlərini minimuma endirə bilər. Hamiləlik dövrü boyunca şəkərli diabetin idarə edilməsi, həm ananın, həm də körpənin sağlamlığını qorumaq üçün vacibdir. Bu dövrdə müvafiq tibbi nəzarət və düzgün yanaşmalarla sağlam bir hamiləlik və doğum mümkün ola bilər.